Zur Hauptnavigation springen [Alt]+[0] Zum Seiteninhalt springen [Alt]+[1]

Das Rätsel der Sphinx

῎Εστι δίπουν1 ἐπὶ γῆς καὶ τετράπον1, οὗ μία φωνή,
καὶ τρίπον1· ἀλλάσσει δὲ φυὴν2 μόνον ὅσσ᾿3 ἐπὶ γαῖαν
ἑρπετὰ4 κινεῖται ἀνά τ᾿ αἰθέρα καὶ κατὰ πόντον.
ἀλλ᾿ ὁπόταν πλείστοισιν ἐρειδόμενον ποσὶ βαίνῃ,
ἔνθα τάχος γυίοισιν5 ἀφαυρότατον6 πέλει7 αὐτοῦ.

Erläuterungen zum Text:

1 δί-πους, ουν zweifüßig (entsprechend: τετρά-πος, τρί-πος) 2 ἡ φυή, ῆς Körperhaltung 3 ὅσσ(α) übersetze: von allen Lebewesen, die 4 τὸ ἑρπετόν Kriechtier  5 τὸ γυῖον, ου Gelenk, (hier:) Fuß 6 ἀφαυρός, ά, όν schwach, gering 7 πέλει = ἐστιν

Die Lösung:

Κλῦθι καὶ οὐκ ἐθέλουσα, κακόπτερε Μοῦσα θανόντων,
φωνῆς ἡμετέρης σὸν τέλος ἀμπλακίης.
ἄνθρωπον κατέλεξας, ὃς ἡνίκα γαῖαν ἐφέρπει,
πρῶτον ἔφυ τετράπους νήπιος ἐκ λαγόνων·
γηραλέος δὲ πέλων τρίτατον πόδα βάκτρον ἐρείδει
αὐχένα φορτίζων, γήραϊ καμπτόμενος.

Anmerkung: Die Übersetzungen des Laios-Orakels sowie des Sphinxrätsels und seiner Lösung von W. WILLIGE sind abgedruckt in: B. ZIMMERMANN, Sophokles: König Ödipus. Erläuterungen und Dokumente, Stuttgart 2003.

Aufgaben

Den Namen Oidipus kann man auf zweierlei Weise deuten: „Schwellfuß“ (οἰδάω schwellen) oder „der die [Anzahl der] Füße kennt“.

  1. Erläutern Sie die zweite Bedeutung sprachlich.
  2. Untersuchen Sie den Zusammenhang zwischen dem Rätselinhalt und dem Schicksal des Oidipus. Wann ist Oidipus „dreifüßig“, wann „vierfüßig“?

Die Griechische Tragödie: Herunterladen [docx][65 KB]

Die Griechische Tragödie: Herunterladen [pdf][950 KB]

 

Weiter zu Ausgewählte Stellen als Unterrichtsbeispiele